St. Willibrord (Utrecht)

Vorlage:Infobox kerk

De Sint-Willibrordkerk aan de Minrebroederstraat in de Nederlandse stad Utrecht is een Rooms-katholieke kerk in neogotische stijl. De voorgangers van de huidige kerk waren een zeventiende-eeuwse schuilkerk aan de Dorstige Hartsteeg, en vanaf 1842 de provisorische Silokerk aan de Herenstraat. De kerk is eigendom van de Sint Willibrordus Stichting, die door pater Winand Kotte A.A. werd opgericht. De kerk werd in 1976 aangewezen als rijksmonument.

Geschiedenis

De Willibrordkerk is vanaf 1875 gebouwd naar ontwerp van Alfred Tepe. Omdat het voor de bouw beschikbare terrein was ingesloten door andere gebouwen, ontwierp Tepe een kerk die hoger en korter was dan normaal. Aan de kant van de Minrebroederstraat heeft de kerk een kleine kloostergang. Op 21 juni 1877 werd de Willibrordkerk ingewijd door aartsbisschop Schaepman, maar tot 1891 is er nog gewerkt aan de inrichting.

De kerk is voornamelijk het product van het St. Bernulphusgilde, een in 1869 in Utrecht opgerichte vereniging van priesters en kunstenaars die zich ten doel stelde om Rooms-katholieke kerken te bouwen en in te richten in neogotische stijl. Het gilde propageerde een architectuur die teruggreep op de Nederrijnse gotiek. Het houtsnijwerk - meubels, altaren, beelden - stamt uit het atelier van de beeldhouwer Friedrich Wilhelm Mengelberg, de gebrandschilderde ramen zijn deels van Heinrich Geuer en veel smeedwerk is vervaardigd door Gerard en Jan Hendrik Brom. De polychrome beschildering is uitgevoerd door Chr. Lindsen.

Terwijl de meeste neogotische monumenten in de jaren zestig en zeventig van hun rijke inventaris ontdaan, verbouwd of afgebroken zijn, is het interieur van de Willibrordkerk vrijwel gaaf bewaard gebleven. Aanvankelijk was zij in de met name ook voor de Katholieke Kerk roerige jaren 60 bestemd om afgebroken te worden. Lekengelovigen en pater drs. Winand Kotte, A.A. wisten door aankoop het kerkgebouw te behouden in de traditionele staat. Daardoor is zij nu een van de beste en indrukwekkendste getuigenissen van de Utrechtse school binnen de neogotiek. Een grootscheepse restauratie had plaats van 1991 tot 2005.

In de vroege jaren 70 was deze kerk centrum van kerkelijke onenigheden tussen Kardinaal Alfrink (aartsbisdom Utrecht) en pater Kotte die het kerkgebouw voor de katholieke eredienst wilde behouden en er de Mis ad orientem celebreerde volgens de Novus Ordo Missae. Na enige hervormingen keerde de rust echter min of meer weer, hoewel het aartsbisdom de Willibrordkerk niet als zelfstandige parochie of diocesane instelling erkende. Na de dood van pater Kotte in 2006 nam de pater sacramentijn Peter Klos zijn rol als voorganger over.

Herstel banden met het Aartsbisdom

Op 20 oktober 2008 werd bekend gemaakt dat de Sint Willibrordkerk haar banden met het aartsbisdom Utrecht hersteld heeft. Het bestuur van het St. Willibrord Apostolaat heeft zich voor de aansluiting uitgesproken, waarover met het aartsbisdom overeenstemming was bereikt.^[1]^[2]

Aartsbisschop W.J. Eijk heeft de Willibrordkerk aangewezen als rectoraatskerk. In overleg met het Apostolaat is pastoor Schnell van de Utrechtse Salvatorparochie als rector benoemd. Op initiatief van mgr. Eijk zal het gebruik van de Willibrord plaatsvinden onder auspiciën van de Nederlandse Vereniging voor Latijnse Liturgie. De vereniging krijgt daarmee een vaste locatie in Nederland. Eijk heeft op 25 januari 2009 de kerk opnieuw gewijd.