كورشىلەر سالتاناتتى قوناعاسى وتكىزدى، ۇزىن ۇستەل باسى قويۋ سۇيىسپەنشىلىككە شومدى

انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى گى يوۋجۇن، ەرىكتى ٴتىلشى جۋ ۋىنبين

جۇڭچيۋ مەملەكەت مەرەكەسىمەن قاتار كەلىپ، مەملەكەت سۇيىسپەنشىلىگىمەن بىرگە تويلاندى. 9 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن ماناس اۋدانى ماناس قالاشىعى نانچىڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى دالىزىندە تاعامداردىڭ ٴيىسى مۇرىن جارىپ، قۋانىشتى كۇلكى ٴۇنى كوتەرىلدى — 10 ۇستەل قاز ـ قاتار رەتتى ٴتىزىلىپ، تورەتاباق تاۋىق ەتىنىڭ حوش ٴيىسى، اسقان ەتتىڭ ٴتىل ۇيىرەر ٴدامى، كىرتىلدەك ساڭزى ٴوزارا توعىسىپ، مەرەكەنىڭ مەرەيىن اسىردى. سول كۇنى نانچىڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىندارى ”قوس مەرەكەنى بىرگە تويلاعان ٴجۇز وتباسى قوناعاسى ۇلتتار ىنتىماعى، كورشىلەر سۇيىسپەنشىلىگى“ نەگىزگى تاقىرىبىندا كورشىلەردىڭ ۇزىن ۇستەل قوناعاسىن وتكىزدى، ٴار ۇلت تۇرعىندارى قورالانا وتىرىپ، ٴدامدى تاعامدار جانە شات ـ شادىمان كۇلكى ىشىندە مەرەكەلىك تىلەك جەتكىزدى ٴارى باس قوسۋدىڭ ٴمانىن بارىنشا اسىردى.

ۇزىن ٴدالىزدىڭ ٴبىر قابىرعاسىنداعى كورمە تاقتادا ”ٴار ۇلت اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسايىق“ دەگەن ۇگىت ٴسوزى ايرىقشا كوز تارتادى. ۇزىن ۇستەل قوناعاسىندا ٴتۇرلى ٴدامدى تاعام تولىپ تۇردى. ”قانەكي، ٴبىزدىڭ ٴۇيدىڭ قىزارتىپ قۋىرىلعان بالىق ەتىنەن اۋىز ٴتيىڭىز، بۇل گۋاڭدۇڭدي اۋىلىنداعى شياۋحايزى سۋ قويماسىنان بۇگىن تاڭەرتەڭ عانا اۋلانعان بالىقتان جاسالعان“، ـ دەپ تۇرعىن جۋ شياۋجاڭ اس تاباعىن كوتەرىپ بارىپ، كورشىسى جوكەن نۇردوللانىڭ شىنىسىنا قۋىرماش سالىپ بەردى.

جۋ شياۋجاڭ مەن جوكەن كوپ جىلدىق كورشى ەدى، جايشىلىقتا ەكى وتباسىنىڭ بارىس ـ كەلىسى تىعىز، بىرەر ٴىس بولسا ٴبىر ـ بىرىنە كومەكتەسەدى. بىلتىر قىستا جوكەننىڭ ٴۇيىنىڭ پارىنان كىنارات شىققاندا، جۋ شياۋجاڭ ىرىقتىلىقپەن جوندەۋشى شاقىرىپ وعان كومەكتەستى ٴارى ٴبىر مەسكەي ٴتۇشپارا پىسىرىپ اپارىپ بەردى. ال سول كۇنگى ۇزىن ۇستەل قوناعاسىندا جوكەن ارنايى تۇردە ادەمىلەپ ەت اسىپ اكەلدى. ”جۋ اعاي مەن پىسىرعان قوي ەتىن ۇناتىپ جەيدى، بۇگىن 2 ساعات بىقتىرىپ پىسىردىم، ەزىلىپ جۇمساق، ٴدامدى پىستى“. وسىلاي دەگەن ول تاعى جۋ شياۋجاڭنىڭ قولىنا ٴوز ۇيىندە پىسىرىلعان ٴبىر دوربا باۋىرساقتى ۇستاتىپ: ”الدىڭعى جولى بالاڭىز ۇناتىپ جەيمىن دەگەن ەدى، سوعان كوبىرەك پىسىرىپ الا كەلدىم!“ ـ دەدى.

ۇزىن ۇستەل قوناعاسىندا تۇرعىن گۇلباھار مامەت قول ارەكەتىمەن يشارالاپ، ما شيۋلانعا قامىر يلەۋدى ۇيرەتىپ جاتىر. ”وسىلاي ٴبىر باعىتتا اينالدىرىپ يلەگەندە عانا قامىر ساعىز بولىپ شىعادى، پىسىرعان نانىڭ ٴدامدى بولادى“. گۇلباھار قول ارەكەتىمەن توقتاۋسىز كورسەتىپ، ٴادىس ـ امالدارىن ايتىپ ۇيرەتىپ جاتىر. ما شيۋلان مۇقيات ۇيرەنىپ، ٴالسىن ـ ٴالى باسىن يزەپ: ”بۇگىن سەنىڭ ونەرىڭدى ۇيرەندىم، ەندى ٴۇيىمىزدىڭ تاڭعى اسى تاعى دا تۇرلەنە تۇسەتىن بولدى“، ـ دەدى.

نەشە جىلدىڭ الدىندا گۇلباھار مەن ما شيۋلان الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ ”كورشىلەر ٴوزارا قارايلاسۋ توبىندا“ تانىسقان بولاتىن. ما شيۋلان شەلپەك پىسىرۋعا شەبەر، گۇلباھار ساڭزى سالعاندى ۇناتادى، مەرەكە ـ مەيرامداردا ەكى وتباسى جاساعان ٴدامدى تاعامدارىن ٴبىر ـ بىرىنە اپارىپ بەرەدى، وسى بارىس ـ كەلىستىڭ ارقاسىندا ەكەۋى ٴدامدى تاعام جاساۋشى ”سەرىككە“ اينالدى. وسى جولى الەۋمەتتىك اۋماق كورشىلەردىڭ ۇزىن ۇستەل قوناعاسىن دايىنداعاندا، ەكەۋى سەلبەسە وتىرىپ ”نەگىزگى قۋىرماش“ — تورەتاباق تاۋىق ەتى قۋىرماشىن جاساۋعا كەلىسىپ، ەكى وتباسىنىڭ ٴدام ـ تۇزىن توعىستىردى.

ويناقى ٴماشىراپ مۋزيكاسى كوتەرىلىپ، كورشىلەر ۇزىن ۇستەل قوناعاسىن ونان ارى دۋمانداتتى. تۇرعىن باتىر الدىمەن ورنىنان تۇرىپ، قاسىنداعى جىگىت ۋي چيدىڭ قولىنان تارتىپ: ”كەل، ەكەۋىمىز بىرگە بيلەيىك!“ ـ دەدى، ۋي چي ٴسال تارتىنىپ ەدى، باتىر كۇلىمسىرەپ: ”الدىڭعى جولى الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ سپورت جارىسىندا ماعان قاۋىرسىن دوپ ويناۋدى ۇيرەتكەن ەدىڭ عوي، بۇگىن مەن ساعان ٴبي بيلەۋدى ۇيرەتەيىن، ٴبىر ـ ٴبىرىمىزدى ’ۇستاز تۇتايىق‘!“ ـ دەدى. ول وسىنى ايتتى دا ۋي چيدى ەرتىپ بيگە باستى. قاسىنداعى تۇرعىندار دا جاپا ـ تارماعاي ورنىنان تۇردى، كويلەكتەر كولبىرەپ، ٴبي بۇلىقسىپ، جۇزدەردە كۇلكى ويناپ، ۇزىن ٴدالىز شاتتىق تەڭىزىنە اينالدى.

”بۇرىن ٴبي بيلەۋ قيىن سەزىلەتىن، بۇگىن باتىر اعاعا ىلەسىپ بيلەگەندە بارىپ، دۋماننىڭ مارەسىن اسىراتىنى بيلەۋ عانا ەمەس، ونان دا ماڭىزدىسى، كوپشىلىكتىڭ ٴبىر ارادا باس قوسقان وسى ىقىلاسى ەكەندىگىن بايقادىم!“ ـ دەدى ۋي چي كۇلىپ.

”مۇنداي كورىنىستەر الەۋمەتتىك اۋماقتاعى جۇرت جۇرەگىن جىلىتاتىن ۇنەمىلىك ىستەردىڭ ٴبىرى“، ـ دەدى نانچىڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ كادرى حۋاڭ تيانلەي كوز الدىنداعى كورىنىسكە كۇلە قاراپ تۇرىپ. ول بىلاي دەدى: الەۋمەتتىك اۋماقتا حانزۋ، ۇيعۇر، قازاق، موڭعۇل سياقتى كوپ ۇلت تۇرعىندارى تۇرادى، جايشىلىقتا كىمنىڭ ۇيىندە قيىنشىلىق بولسا قول ۇشىن بەرۋ، كىمنىڭ ٴۇيى ٴدامدى تاعام جاساسا بولە جەۋ الدەقاشان ادەتكە اينالدى. وسى رەتكى الەۋمەتتىك اۋماقتا كورشىلەر ۇزىن ۇستەل قوناعاسىن وتكىزۋدەگى ماقسات كوپشىلىكتىڭ ورتاق مەكەندە كۇندەلىكتى مەيىر ـ شاپاعاتتى ٴبىرارادا توعىستىرۋىنا، ٴار ۇلت تۇرعىندارىن ٴدامدى تاعامداردان اۋىز تيە وتىرىپ اڭگىمە دۇكەن قۇرۋ بارىسىندا كوڭىلدەرىن ٴتىپتى دە توعىستىرۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ.

تال تۇسكە تاياعاندا شۋاقتى كۇن نۇرى ۇزىن ٴدالىزدىڭ توبەسىنەن اس ۇستەلىنە توگىلدى، قۋىرماشتار دا ۇستەلگە تولىق شىعارىلىپ بولدى. جۋ شياۋجاڭ ەڭ الدىمەن بۋى بۇرقىراعان ٴبىر شىنى ٴسۇتتى شايدى قولىنا الىپ: ”بيىل — اۆتونوميالى رايون قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعى، باس شۋجي شي جينپيڭ ورتالىق ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىن باستاپ شينجياڭعا ارنايى كەلىپ قۇتتىقتاپ، ٴبىزدى شەكسىز مەيىرگە بولەدى. قانەكي، ٴبارىمىز شىنىمىزدى قولعا الايىق، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قامقورلىعىنا العىس ايتامىز، وتاننىڭ گۇلدەنىپ ـ كوركەيۋىن تىلەيمىز، سونداي ـ اق كوپشىلىكتىڭ تۇرمىسىنىڭ ٴتىپتى دە جاقسى بولۋىن تىلەيمىز“، ـ دەدى. ”قانەكي، كوتەرەيىك!“ ـ دەدى كورشىلەر ۇزىن ۇستەل قوناعاسىنداعى كوپشىلىك بىركەلكى ٴۇن قاتىپ.

بۇل سالتاناتتى قوناعاسى ۇزاققا جالعاستى، كوپشىلىك تە بىرگە وتىرىپ ۇزاق اڭگىمەلەستى، تۇرعىنداردىڭ قۋانىشتى كۇلكىسى تولاستامادى. بۇل اراداعى باس قوسۋ وتباسىنداعىلاردىڭ باس قوسۋى عانا ەمەس ەدى، ونان دا ماڭىزدىسى، ٴار ۇلت كورشىلەرىنىڭ قول ۇستاسىپ، تىلەكتەس بولىپ، ٴبىر وتباسىنىڭ ادامدارىنداي تۇرمىس كەشىرگەندىگىن بەينەلەدى.